Sau khi hợp nhất, tỉnh An Giang tỉnh An Giang có 2 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ, Lễ hội Vía bà Chúa Xứ Núi Sam); 10 bảo vật quốc gia; 10 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia; 150 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng (3 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 50 di tích cấp quốc gia và 97 di tích cấp tỉnh). Bên cạnh đó, tỉnh còn sở hữu kho tàng di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc, đa dạng của cộng đồng các dân tộc Kinh, Khmer, Chăm và Hoa. Đây là nguồn tài nguyên quý giá, nguồn lực quan trọng để phát triển du lịch, góp phần vào phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội.

Các lễ hội văn hóa trên địa bàn tỉnh đều mang tính truyền thống, thể hiện đời sống tâm linh và phong tục tập quán đồng bào các dân tộc nơi đây. Trong đó, những lễ hội như: Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam, Lễ hội Đình thần Nguyễn Trung Trực, Hội đua bò Bảy Núi; lễ hội Nghinh Ông Kiên Hải, lễ hội Phan Thị Ràng (chị Sứ); Lễ hội Kỳ yên đình thần Bình Thủy cùng các lễ hội đặc trưng của đồng bào dân tộc Khmer, đồng bào dân tộc Chăm... trở thành những sự kiện văn hóa quan trọng, thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước. Qua những lễ hội này, du khách không chỉ được chứng kiến những nghi lễ truyền thống độc đáo mà còn có cơ hội tham gia vào các hoạt động văn hóa dân gian, giúp gắn kết với văn hóa bản địa.

Những năm qua, loại hình du lịch gắn với lễ hội đã từng bước phát triển. Cách thức tổ chức lễ hội ngày càng được đổi mới, chuyên nghiệp với nhiều hoạt động thu hút du khách. Năm 2024, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là lễ hội dân gian truyền thống độc đáo, giữ một vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân An Giang, chứa đựng những giá trị lịch sử - văn hóa đặc trưng trong dòng chảy văn hóa Nam Bộ.

Sự phát triển của du lịch lễ hội mang đến nhiều tác động tích cực cho cuộc sống người dân địa phương. Khi du khách đến tham gia lễ hội, nhu cầu về lưu trú, ăn uống. Không chỉ cải thiện đời sống kinh tế, du lịch lễ hội còn tạo cơ hội cho các làng nghề truyền thống phát triển mạnh mẽ. Những sản phẩm thủ công mỹ nghệ, như thổ cẩm, nhạc cụ dân tộc, đặc sản vùng miền... có cơ hội tiếp cận nhiều hơn với khách hàng.

Chị Nguyễn Thu Hoài, du khách đến từ Thanh Hóa cho biết: Chị đã nghe nhiều về cảnh đẹp và văn hóa đặc sắc của An Giang, đặc biệt là Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam. Năm nay, gia đình chị đã trực tiếp trải nghiệm không khí lễ hội cũng như khám phá các dịch vụ du lịch ở Châu Đốc và các vùng lân cận. “Tôi đã được lễ phục hiện rước tượng Bà từ trên đỉnh núi Sam và thấp hương ở miếu Bà Chúa Xứ. Đồng thời, thăm quan những điểm du lịch nổi tiếng ở Châu Đốc, tham quan làng Chăm Châu Phong; thưởng thức ẩm thực đặc sản địa phương như lẩu mắn, canh chua, cá kho, gà đốt, nước thốt nốt... Nhìn chung dịch vụ du lịch khá tốt, đáp ứng nhu cầu du khách. Tuy nhiên, tỉnh cần tổ chức kết nối các điểm du lịch vệ tinh xung quanh Châu Đốc để tạo thêm nhiều sản phẩm du lịch đa dạng hơn, hấp dẫn hơn, nhất là những sự kiện về đêm…”.

Lễ hội truyền thống Đình thần Nguyễn Trung Trực tổ chức vào các ngày 26, 27 và 28/8 âm lịch hằng năm tại phường Rạch Giá, đón rất đông khách hành hương đến kính ngưỡng anh linh của Anh hùng dân tộc đã nêu cao tinh thần đấu tranh anh dũng, kiên cường, bất khuất trước giặc ngoại xâm. Điểm độc đáo của lễ hội là tính gắn kết cộng đồng thể hiện qua tinh thần tự giác, thiện nguyện của người dân tham gia. Qua đó, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống gắn với việc phát triển kinh tế - xã hội; đề cao vai trò chủ thể của nhân dân trong các hoạt động của lễ hội; tuyên truyền về chủ quyền quốc gia, bảo vệ biên giới và biển đảo của đất nước. Anh Nguyễn Khánh Hoàng, ngụ phường Rạch Giá cho biết: Lễ hội truyền thống Đình thần Nguyễn Trung Trực là lễ hội văn hóa truyền thống lâu đời của quê hương. Không khí lễ hội nhộn nhịp, đông vui, thu hút rất đông khách thập phương đến viếng. Đây không chỉ là dịp để giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống mà còn giúp gắn kết cộng đồng.

Phát triển du lịch thông qua các lễ hội không chỉ là cơ hội để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống mà còn là hướng đi bền vững để phát triển kinh tế, gắn kết cộng đồng, nâng cao đời sống người dân. Vì thế, nếu có sự đầu tư hợp lý cùng với chiến lược truyền thông quảng bá hiệu quả, An Giang có thể trở thành điểm đến du lịch tâm linh, du lịch lễ hội hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước./.

TRUNG HIẾU