Đồng chí Lê Trung Hồ, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức lễ hội cùng lãnh đạo các sở, ngành tỉnh, phường Rạch Giá; Ban Quản lý di tích lịch sử văn hóa mộ và đình Nguyễn Trung Trực và thân nhân Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực dự lễ.

Tại buổi lễ, các đại biểu mặc niệm và thắp hương tưởng nhớ, bày tỏ lòng biết ơn công lao và đức tài của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực đã hy sinh vì nước, vì dân.

Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực tên là Nguyễn Văn Lịch (còn gọi là Quản Chơn, Quản Lịch), dân gian thường gọi tôn kính là Cụ Nguyễn. Ông sinh năm 1838, tại Bình Nhật, huyện Cửa An, phủ Tân An (nay thuộc xã Bình Đức, tỉnh Tây Ninh), trong một gia đình nông dân làm nghề chài lưới.

Khi thực dân Pháp bắt đầu xâm lược nước ta, ông tham gia kháng chiến và lập nhiều chiến công vang dội khiến thực dân Pháp rất khiếp sợ. Quân Pháp dồn toàn lực, dùng nhiều thủ đoạn tàn bạo, nham hiểm nhất nhằm tiêu diệt bằng được nghĩa quân Nguyễn Trung Trực để dập tắt tinh thần kháng chiến của nghĩa quân An Nam. Cuối cùng, quân Pháp bắt được ông đem về Sài Gòn thẩm vấn, dùng chức tước, tiền tài khuyến dụ nhưng không thể lay chuyển được khí tiết của vị anh hùng.

Ngày 27/10/1868, quân Pháp đem Nguyễn Trung Trực về xử chém tại Rạch Giá, khi đó ông mới 30 tuổi. Trước khi bị hành quyết, Nguyễn Trung Trực đã khẳng khái nói lớn: “Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây”…

Xuất phát từ lòng biết ơn công lao vì dân, vì nước của ông, không chỉ người dân Rạch Giá mà người dân nhiều nơi lập đình thờ và tổ chức lễ giỗ vào các ngày 26, 27 và 28/8 âm lịch hàng năm.

Lễ hội truyền thống kỷ niệm 157 năm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực hy sinh (1868 - 2025) được tổ chức từ ngày 17/10 đến 19/10 (26 đến 28/8 âm lịch), nhằm tôn vinh công lao và tài đức của vị Anh hùng dân tộc, giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước và tinh thần quật cường chống ngoại xâm, bảo vệ đất nước.

Các nghi lễ: Thượng đại kỳ, phần hương, tế đàn cả, hậu phối... được tổ chức theo nghi thức truyền thống hàng năm tại Đình thần Nguyễn Trung Trực. Phần hội được tổ chức trước, trong và sau lễ hội, diễn ra từ ngày 1 - 25/10 với nhiều hoạt động phong phú.

Lễ hội truyền thống Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực hy sinh không chỉ là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia mà còn là di sản của lòng dân - một giá trị tinh thần đã đi sâu vào tâm thức, được Nhân dân gìn giữ, tôn tạo và lan tỏa qua nhiều thế hệ. Đây là ngày hội chung của toàn thể Nhân dân vùng đồng bằng sông Cửu Long, nơi thể hiện tình cảm, niềm tin và lòng biết ơn sâu sắc đối với tiền nhân đã hy sinh vì Tổ quốc./.

 TRUNG HIẾU