Kênh Vĩnh Tế được đào song song với đường biên giới Việt Nam - Campuchia, bắt đầu từ bờ Tây sông Châu Đốc thuộc phường Vĩnh Nguơn (thành phố Châu Đốc, An Giang) thẳng nối giáp với sông Giang Thành, thuộc thành phố Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang, đã tạo ra một hệ thống thủy lợi thượng nguồn quan trọng cho vùng Tứ giác Long Xuyên, góp phần khai phá, cải tạo và phát triển vùng đất này. Đến hiện tại, kênh vẫn còn giá trị lớn về các mặt trị thuỷ, giao thông, thương mại, biên phòng, thể hiện sức lao động sáng tạo xây dựng đất nước của Nhân dân Việt.

Sự ra đời của kênh Vĩnh Tế (năm 1824) là bước đi rất quan trọng trong chiến lược phòng thủ biên giới Tây Nam của triều Nguyễn. Những giá trị con kênh này mang lại càng khẳng định chủ trương phát triển giao thông trên vùng biên giới của triều Nguyễn, là bước đi đúng đắn nhằm giải quyết 2 nhiệm vụ bức thiết là phát triển vùng đất mới và thiết lập thế trận phòng thủ biên cương, khẳng định chủ quyền đất nước. Đại Nam nhất thống chí chép: “Từ đấy đường sông thông, việc biên phòng và việc buôn bán đều được hưởng mối lợi vô cùng”.

Bà Châu Thị Tế (1766-1826), là trưởng nữ của ông Châu Vĩnh Huy và bà Đỗ Thị Toán, từ miền Trung đến lập nghiệp định cư tại làng Thới Bình - cù lao Dài (sông Cổ Chiên), nay thuộc địa phận xã Thanh Bình, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Cha bà là thầy giáo dạy học, thuộc tầng lớp khá giả, một gia đình nho học nhân văn có uy tín, được dân làng kính nể.

Quá trình đào kênh kéo dài 5 năm: 1819 – 1824 Kênh Vĩnh Tế – công trình lịch sử mang tầm vóc vĩ đại tại vùng biên giới Tây Nam của Việt Nam, đã trở thành minh chứng cho sự kiên trì và sáng tạo của ông cha trong công cuộc mở đất, bảo vệ chủ quyền. Được thực hiện qua ba đợt thi công trong suốt 5 năm, kênh Vĩnh Tế không chỉ là tuyến giao thông chiến lược mà còn là biểu tượng của tinh thần bất khuất của dân tộc.

Năm 1802, triều Nguyễn thành lập đã xây dựng một thiết chế quản lý đất nước thống nhất từ Bắc chí Nam. Lúc đầu, vùng đất Nam Bộ được chia thành các trấn trực thuộc phủ Gia Định[1] (thuộc trấn Biên Hòa; Phiên An (sau đổi thành Gia Định); Định Tường; Vĩnh Thanh (gồm Vĩnh Long và An giang); Hà Tiên).

(TUAG)- Dòng Kinh Vĩnh Tế chảy dài gần 100 km nơi miền biên giới Tây Nam của Tổ quốc, lặng lẽ gắn bó với cuộc sống người dân nơi đây hơn 200 năm mưa nắng. Ngắm nhìn dòng kinh ấy, ta không chỉ thấy một công trình thủy lợi vững chãi mà còn thấy cả một dòng lịch sử, một mạch nguồn văn hóa thấm đẫm hơi thở của quá khứ, hiện tại và cả tương lai…

(Cổng TTĐT tỉnh AG)- Thoại Ngọc Hầu, một danh thần của nhà Nguyễn, công thần trong việc gầy dựng cơ nghiệp của Vua Gia Long (Nguyễn Ánh), người có nhiều công lao to lớn đối với đất nước, vùng đất Nam Bộ và đặc biệt là vùng đất An Giang. Tầm nhìn chiến lược và những công trình Ông để lại hậu thế không những đã đặt nền móng cho quá trình khẩn điền, mở cõi vùng Nam Bộ trong thế kỷ XIX mà còn mang ý nghĩa đặc biệt đến hôm nay và mai sau.